Herziening richtlijn Pijn bij patiënten met kanker

Twee modules van de richtlijn ‘Pijn bij patiënten met kanker' zijn aangepast aan de laatste wetenschappelijke inzichten. Het gaat om de modules ‘Patiënten met nierfunctiestoornissen’ en ‘Oudere patiënten’. 

Patiënten met nierfunctiestoornissen

In deze module zijn de volgende aanbevelingen gewijzigd: bij milde pijn mag paracetamol bij chronisch gebruik tot 3000 mg/dag worden geadviseerd (was 3dd 500 mg). Stap 2 van de WHO-ladder wordt deze patiëntengroep niet meer aanbevolen. 

In deze module worden naast de paracetamol, NSAID’s en opioïden ook antidepressiva en anti-epileptica als co-analgetica meegenomen. In een overzichtstabel worden per stadium van chronische nierschade adviezen gegeven over de dosering. Bij nierschade met een eGFR < 30 (ml/min/1,73m2) hoeft de dosering van o.a. fentanyl, nortriptyline en duloxetine niet te worden aangepast. 

Oudere patiënten

In deze module gaat het om patiënten die ouder zijn dan 65 jaar waar vaak sprake is van multimorbiditeit. Naast paracetamol, NSAID’s en opioïden zijn in deze module ook de antidepressiva, anti-epileptica, corticosteroïden en cannabinoïden meegenomen. In een overzichtstabel staan adviezen ten aanzien van de startdoseringen, maximale doseringen, risicofactoren en eventuele alternatieven. Het belangrijkste advies is: start low, go slow. Wees alert op het serotoninesyndroom bij een combinatie van een opioïd en een SSRI/SNRI. Bij keuze voor een antidepressivum gaat de voorkeur uit naar nortriptyline. Specifiek is benoemd dat bij ouderen het gebruik van cannabinoïden niet wordt aanbevolen.

Voor wie?

Deze richtlijn is bestemd voor alle professionals die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten met pijn bij kanker zoals specialisten ouderengeneeskunde, medisch specialisten, huisartsen, apothekers, verpleegkundigen, verzorgenden, verpleegkundig specialisten, physician assistants, fysiotherapeuten, medisch maatschappelijk werkers, geestelijk verzorgers, GZ- en klinisch psychologen. De richtlijn is ook relevant voor zorgverleners van andere disciplines en vrijwilligers die werkzaam zijn in de palliatieve fase. 

Samenwerking

Deze richtlijn is ontwikkeld met financiering vanuit de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten, op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA), door een multidisciplinaire commissie met vertegenwoordigers vanuit verschillende beroepsgroepen en patiëntenorganisaties. Het Kennisinstituut heeft het traject ondersteund. 

Bekijk de aangepaste richtlijnmodules:

Naar de richtlijn